Türk Vatandaşlığının Genel Hükümlere Göre Kazanılması

Türk vatandaşlığının kazanılması konusundaki hukuki düzenlemeler 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu yazımızda Türk vatandaşlığının genel hükümlere göre kazanılması durumunu inceleyeceğiz.

Genel Hükümlere Göre Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması

Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarda bulunacak şartlar Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 11. maddesinde düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre aranacak şartlar şunlardır:

Kendi millî kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,

Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye'de kesintisiz beş yıl ikamet etmek,

Türkiye'de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek,

Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,

İyi ahlak sahibi olmak,

Yeteri kadar Türkçe konuşabilmek,

Türkiye'de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak,

Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak, şartları aranır.

Bu şartları sağlayan yabancılar yurt içinde yerleşim yerinin valiliğine yurt dışında ise dış temsilciliklere bizzat veya söz konusu hakkın kullanılmasına ilişkin özel vekaletname ile yapılmaktadır. Başvuru sırasında ibraz edilecek belgelerden yabancı makamlardan alınmış olanların Türkçe tercümesinin yapılmış ve noter tasdikli olması gereklidir. Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de beş yıl ikamet şartının sağlanmış olduğunun tespiti için il emniyet müdürlüğünden yurda giriş-çıkış tarihlerini gösteren belgenin alınması gerekir. Ayrıca başvuru tarihinden ileriye doğru vatandaşlık işlemlerinin sonuçlandırılmasına yetecek süreli ikamet tezkeresi de gereklidir. Buradan anlaşılması gereken husus yabancının yasal olarak ikamet izniyle Türkiye’de bulunması halidir. Dolayısıyla bir yabancının turistik ikamet izni, öğrenci ikamet izni sahibi olması ikamet süresine dahil edilmemektedir. Bunun sebebi ise Kanun’da belirtilen açıkladığımız şartlardan ‘’Türkiye’ye yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek’’ şartının sağlanmaması dolayısıyladır. Doğal olarak öğrenci olarak öğrenci ikamet izni almış bir yabancının niyeti eğitimini Türkiye’de sürdürmektir. Bu da Türkiye’ye yerleşme niyetini gösteren davranışlardan sayılmaz. Tabii ki süreç içerisinde diğer şartlarla birlikte bu şart da sağlanırsa vatandaşlık kazanma imkanı vardır.

Kesintisiz beş yıllık ikamet şartı şartını değerlendirecek olursak burada söz konusu şart beş yılın tamamının Türkiye’de geçirilmesi sonucunu doğurmaz. Yabancı ikamet süresince toplamda on iki ayı geçmemek üzere yurt dışında bulunabilir. Yurt dışında geçirilen bu süre de ikamet süresinden sayılır. 

Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halin bulunup bulunmaması konusunda il emniyet müdürlüğünce bir soruşturma yapılır. Müracaat tarihinden  geriye doğru ne kadar süreyle Türkiye’de ikamet edildiği, ikamet edilen sürede yurt dışına çıkılıp çıkılmadığı, çıkılmış ise tarihleri ve süresi tespit edilerek soruşturma dosyasına yazılır. Sonrasında ise soruşturması tamamlanan yabancının dosyası il müdürlüğüne iade edilir. İl müdürlüğünce dosya Vatandaşlık başvuru inceleme komisyonuna gönderilir. Komisyonca yapılacak incelemeler ve mülakat sonrasında oluşan kanaat vatandaşlık mülakat formuna yazılır ve yabancının dosyası karar verilmek üzere İçişleri Bakanlığı’na gönderilir.